Незвычайныя і цікавыя факты аб рускай мове

Гісторыя рускай мовы сваімі каранёў сыходзіць у далёкія тысячагоддзя. І зусім не дзіўны той факт, што раней многія словы, да якіх мы ўжо даўно прывыклі, перакладаліся па-іншаму ці ўвогуле былі ўзятыя з якіх-небудзь іншых моў. Але сёння людзі толькі дзівяцца таму, якія існуюць цікавыя факты пра рускую мову.

Словы на літару "Ы" існуюць!

Невялікі, але цікавы факт, які вызначана заслугоўвае ўвагі рускага чалавека. Тое, што не існуе слоў, якія пачынаюцца на літару "Ы", - гэта стэрэатып. Яны ёсць, хоць і ў невялікай колькасці. Гэта геаграфічныя назвы, такія, як Ыныкчан (пасёлак), Ыгыатта (рака), Ыллымах (пасёлак), Ынахсыт (сяло) і Ытык-Кюёль (так называецца адміністрацыйны цэнтр Таттинского улуса Якуціі). Цікава тое, што ўсе гэтыя геаграфічныя аб'екты знаходзяцца ў Якуціі.

Разглядаючы незвычайныя факты пра рускую мову, хочацца адзначыць, што адзіным словам (з шматмільярднага спісу), якое не мае кораня, з'яўляецца дзеяслоў "выняць". І ўсяго толькі тры назоўнікаў, якія пачынаюцца на літару "а". Гэта "аз", "а можа" і "азбука". Але гаворка ідзе пра спрадвечна рускіх словах - астатнія назоўнікі запазычаныя з замежных моў.

Звыклыя словы і іх паходжанне

Кажучы пра цікавыя факты пра рускую мову, варта адзначыць, што ўсім нам вядомае слова "халатнасць" ўзяло свой пачатак зусім ня ад "халата". На самай справе яно адбылося ад такога слова, як "халад". Гэта значыць холад. Такім чынам, калі чалавек гаворыць аб нядбайным стаўленьні, то ён мае на ўвазе тое, што яго апанент вельмі халаднаваты да якой-небудзь справе. А слова "лекар" адбылося ад дзеяслова "хлусіць". Аднак гэта не азначала ў тыя часы хлусня. Дадзены дзеяслоў перакладаўся як "ведаць, казаць" у сучасным разуменні. А вось "сябар" - гэта слова, якое адбылося ад вызначэння "іншы, чужы". На сённяшні дзень, наадварот, людзі так называюць толькі самых блізкіх ім асоб, якія сталі літаральна роднымі. Дарэчы, практычна ва ўсіх славянскіх мовах "сябар" гучыць амаль што аднолькава. У чэшскай і славацкай - druh, у польскай - drug, нават у літоўскім гэта draũgas.

Самыя доўгія словы

Мабыць, калі распавядаць пра самыя доўгіх словах, якія толькі існуюць, то першым на розум прыйдзе нямецкую мову. Сапраўды, чалавек, які не ведае яго спецыфікі, зірнуўшы на які-небудзь тэкст, можа прыйсці ў жах ад даўжыні некаторых назоўнікаў або дзеясловаў. Аднак займальныя факты аб рускай мове абвяшчаюць, што і ў нас ёсць вельмі аб'ёмныя слова. Назвы хімічных элементаў могуць быць проста бясконцымі. Адным з самых доўгіх такіх слоў з'яўляецца "метилпропенилендигидроксициннаменилакриловая" (ужываецца ў спалучэнні з назоўнікам "кіслата"). Ну а з тэарэтычнага пункту гледжання даўжыня рускага слова можа быць бязмежнай. Узяць, напрыклад, "прабабуля". Бо калі разглядаць сваё генеалагічнае дрэва, то прыставак "пра-" можа быць вельмі шмат. Разглядаючы такую тэму, хацелася б адзначыць увагай слова, якое было зарэгістравана Кнігай рэкордаў Гінеса. І гэта вызначэнне "превысокомногорассмотрительствующий", якое складаецца з 35 літар.

Жанры мастацкай літаратуры і амонімы: пекла для замежніка

У ўжыванні слоў-Жанры мастацкай літаратуры блытаецца большасць людзей, роднай мовай якіх з'яўляецца руская, што і казаць пра замежнікаў, для якіх яны становяцца сапраўдным пеклам. Адрасат і адрасантаў, напрыклад. Амаль што аднолькавыя па гучанні і напісанні, аднак гэта абсалютныя антонімы. Адрасат - гэта той, хто атрымлівае пасылку або паведамленне, а вось адрасантаў - арганізацыя ці чалавек, які адпраўляе апавяшчэнне або бандэроль. Да аналагічных выпадках можна аднесці словы "невук" і "дурань". Апошні тэрмін вызначае нявыхаванага чалавека, а вось першы - які не ведае, неадукаванага.

А амонімы? Самы папулярны прыклад - замак: для ключоў або як архітэктурнае тварэнне. Слова "шкло" можа пазначаць выцякае вадкасць ці ж тое, што зроблена ў аконную раму. А што, калі амонімы будуць цэлыя прапановы? Тут кожны заблытаецца, паколькі вызначыць часам іх можна па напісанні (калі сэнс ўлавіць не атрымалася): "Мы ж на ты!" - "Мы жанатыя"; "Недарэчнае рэчы" - "Нясу розныя рэчы" і т. Д. Пералічаныя прыклады называюцца яшчэ омофонами. Прасцей кажучы, фанетычнай двухсэнсоўнасьцю.

цытаты вялікіх

Шматлікія сусветна вядомыя дзеячы мінулых гадоў і стагоддзяў любілі і паважалі рускую мову, ставячыся да яго з усім павагай. Некаторыя спецыяльна яго вывучалі і працягваюць ім авалодваць, каб пісаць навуковыя працы, абараняць прэзентацыі і выкладаць. Напрыклад, Джэфры Хоскинг, вядомы брытанскі гісторык, які з'яўляецца спецыялістам па рускай літаратуры. Або Морье Абхай (русістаў з Індыі), Олівер Буллоу (брытанскі журналіст нашага часу) і многія іншыя дзеячы. І нельга не працытаваць вялікія аб рускай мове словы, аўтарам якіх з'яўляецца Тургенеў: "Аб вялікі, магутны, праўдзівы і свабодны рускую мову". І, трэба сказаць, гэтай любові Івана Сяргеевіча можна толькі дзівіцца. Ён быў упэўнены, што сапраўдная любоў чалавека да сваёй Радзімы немагчымая без любові да ўласнага мове. І вялікі пісьменнік меў рацыю.

Абразу або старадаўні тэрмін?

Цікавыя факты аб рускай мове распавядаюць нам пра тое, як у яго ўжытак ўвайшло слова "ахінею". Яно мае вельмі цікавую гісторыю, якая сваімі каранямі сыходзіць у канец мінулага стагоддзя. У Францыі працаваў такі вядомы лекар, як Галі Мацье. Ён сваіх пацыентаў лячыў жартамі! Доктар стаў настолькі папулярным, што абслугоўваў людзей нават па пошце, сылаючы ім гаючыя каламбуры. Так з'явілася слова "ахінею", ад імя вялікага лекара. Тады яно тлумачылася як гаючая жарт. Але цяпер дадзенае слова перакладаецца зусім інакш. Лухта, лухта, бесталкоўшчыне, трызненне - вось якія сінонімы падбіраюць людзі, ледзь пачуўшы "ахінею".

Багацце рускай мовы - у СІНОНІМЫ

Якія факты пра рускую мову вядомыя кожнаму чалавеку? Мабыць, да такіх адносіцца зацвярджэнне, якое абвяшчае пра тое, што ў нас самы насычаны сінонімамі мову. І гэта сапраўды так. Калі папрасіць любога рускага чалавека падабраць сінонімы да якога-небудзь слова, то ён, не задумваючыся, адразу назаве як мінімум пяць. Прыгожы - прывабны, надзвычайны, раскошны, чароўны, чароўны ... Спісы сінонімаў да слоў рускай мовы можна падбіраць бясконца.

Што яшчэ цікавае пра рускую мову варта ведаць? Мабыць, сінанімічныя фразы. Узяць, да прыкладу, не самае прыемнае слова - "памерці". Яно з'яўляецца адным з самых багатых сінонімамі! Чым яго толькі не замяняюць: "аддаць Богу душу", "пакінуць наш тленны свет", "сысці на той свет", "адкінуць капыты", "даць дуба", "працягнуць ногі", "праставілася". Зусім розныя па эмацыйнай афарбоўцы і гучанні выразы, аднак азначаюць адно і тое ж. І калі ў выпадку з звычайнымі сінонімамі ў замежных мовах можна падабраць пераклад, то наўрад ці тыя ж ангельцы могуць сказаць "ён працягнуў ногі" ў адносінах да памерлага.

Непрыстойнае выраз або царкоўны тэрмін?

Незвычайныя факты пра рускую мову могуць расказаць шмат усяго цікавага. Шмат хто будзе здзіўлены, аднак у такім слове, як "хер", няма нічога дрэннага. Менавіта так называлася ў славянскім царкоўным алфавіце адна з літар, на пісьме обозначавшаяся як "х". Выкрэсліванняў ў форме крыжыку таксама называлася гэтым словам. І калі ім выкрэслівалі якое-небудзь месца ў тэксце, то гэты працэс называўся тэрмінам "пахерыць". Слова прайшло праз стагоддзі, і сёння азначае зусім іншае. Дарэчы, яшчэ адзін цікавы момант - выраз "пакутаваць хернёй" у рускай мове перакладаецца як "хварэць кілай". Усё таму, што "hernia" - гэта "грыжа" (з лацінскага). Дадзены дыягназ доктара ўсталёўвалі тым юнакам, якія з'яўляліся дзецьмі багатых мяшчан і не жадалі ісці ў войска. Так што ў канцы пазамінулага стагоддзя кожны пяты расійскі прызыўнік "пакутаваў хернёй". Гэта вельмі цікаўныя факты пра рускую мову, даведаўшыся якія, можна змяніць сваё стаўленне да некаторых слоў і іншых навучыць пісьменнасці.

Сучасная беларуская мова

Цікавыя факты аб рускай мове - гэта займальная тэма, аднак пару слоў трэба сказаць і аб вельмі глабальнай праблеме сучаснасці. Дзеля справядлівасці варта адзначыць, што на сённяшні дзень, на жаль, далёка не ўсе носьбіты рускай мовы могуць пісьменна ўжываць у сваёй прамове тыя ці іншыя словы. Ўстаўляюць у прапановы тэрміны, сапраўдны сэнс якіх ім не вядомы, няправільна расстаўляюць націску, "праглынаюць" літары або невыразна іх прагаворваюць. І некаторым варта пра гэта задумацца, так як празмернае (і, самае галоўнае, масавае) злоўжыванне такой непісьменнасцю можа прывесці да дэградацыі самога рускай мовы. А гэта будзе сапраўды глабальнай праблемай.