Навіны і грамадстваПалітыка

Таталітарызм - гэта сістэма, пры якой чалавек становіцца вінцікам

Таталітарызм - гэта сістэма палітычнай улады, пры якой дзяржава з дапамогай сілавых структур усталёўвае татальны кантроль над усімі сферамі жыцця грамадства. Яно адрозніваецца ад аўтарытарызму - іншага недэмакратычнага ладу - тым, што спрабуе пракрасціся ў думкі, асабістае жыццё і нават вераванні кожнай асобы. Ён спрабуе прымусова рэгуляваць нават сямейнае жыццё грамадзян і ўстанаўлівае сістэму татальнага сачэння.

На тэрыторыі былога Савецкага Саюза да гэтага часу сярод грамадзян сустракаюцца настальгічныя пакуты па часах Сталіна і туга па «цвёрдай руцэ». Ім супрацьстаяць людзі з процілеглымі поглядамі, якія сцвярджаюць, што таталітарызм - гэта сталінізм. Яны прыводзяць у карысць сваёй тэорыі наступныя аргументы: у сталінскай імперыі панавала афіцыйная ідэалогія «марксізму-ленінізму», якую павінны былі падзяляць усе грамадзяне. Вернасць гэтаму светапогляду павінны былі дэманстраваць усё і паўсюль - да прыкладу, згадкамі пра вялікія здзяйсненнях сацыялістычнага гаспадарання павінны былі папярэднічаць нават далёкія ад палітыкі навуковыя працы аб матэматыцы.

Другім аргументам таго, што таталітарызм - гэта сталінізм, з'яўляецца тое, што ў Краіне Саветаў таго перыяду быў усталяваны паліцэйскі кантроль, прычым татальны. З дзіцячага садка выхоўвалася пачуццё, што ўся краіна жыве ў асяроддзі ворагаў, як знешніх - імперыялістычных «краін каплагеря», так і ўнутраных - дыверсантаў, якія шкодніцтва. Гэтым «ворагам народа» мог апынуцца любы грамадзянін, і большасць насельніцтва боялось прадстаўнікоў спецыяльнай всевластной сілавы структуры - ЧК, НКВД, пазней КДБ.

У карысць таго, што таталітарызм - гэта сталінізм, сведчыць і аднапартыйная сістэма ўлады. Камуністычная партыя прадукуе ідэалагічны абсалютызм - ўсялякі «укланізму» жорстка пераследуецца. Усе арганізацыі, прэса і адукацыя падпарадкаваныя пануючай партыі. Усе грамадзяне пазбаўленыя права на іншадумства. Эканоміка цалкам рэгулюецца дзяржавай, усякае прыватнае прадпрымальніцтва ўспрымаецца як замах на нерэгулюемых дзяржавай атрыманне даходаў. У шырокіх маштабах выкарыстоўваўся рабская праца (ГУЛАГ).

Так па якім жа страі настальгуюць нашы некаторыя нашы пенсіянеры? Калі было ўсё так дрэнна, то адкуль такія сантыменты да выявы «сябра ўсіх фізкультурнікаў» і «бацьку народаў» Сталіну? Так, Савецкі Саюз 1930-х з'яўляўся таталітарным рэжымам, але ў больш позні перыяд яго нельга было ўжо так назваць. Больш позні савецкі лад, хутчэй, трапляў пад апісанне аўтарытарызму. Гэтыя дзве сістэмы недэмакратычнага дзяржаўнага ладу - аўтарытарызм і таталітарызм - маюць шмат агульных рыс, аднак адно вельмі важнае адрозненне. Першы строй не імкнецца пранікнуць і ўсталяваць кантроль над усімі сферамі жыцця грамадства, абмяжоўваючыся толькі палітычнай і духоўна-ідэалагічнай.

Пры аўтарытарызме існуе цэлы пласт насельніцтва, які адчувае сябе пры гэтым рэжыме камфортна і бяспечна - рабочыя вялікіх гарадоў у СССР, сярэдні клас за генералам дэ Голя ў Францыі, буйныя прамыслоўцы пры Піначэта. Пры таталітарызме ў бяспецы сябе не адчувае ніхто, акрамя ўладнай вярхушкі. Гісторыя ХХ стагоддзя асоба мае шмат такімі рэжымамі. Нарадзіўся тэрмін «таталітарызм» у Італіі часоў Мусаліні, але знайшоў сваё крайняя праява крыху пазней - у нацызме Трэцяга Рэйху Гітлера, ідэалогіі чырвоных кхмераў, Мааізм, Туркменіі пры Туркменбашы і ідэалогіі «чучхе» у Паўночнай Карэі

Similar articles

 

 

 

 

Trending Now

 

 

 

 

Newest

Copyright © 2018 be.birmiss.com. Theme powered by WordPress.