Публікацыі і напісанне артыкулаўМастацкая літаратура

Літаратурны самацвет Урала - «Малахітавая шкатулка», кароткі змест

Твор «Малахітавая шкатулка» прынесла Паўлу Пятровічу Бажова славу аднаго з лепшых казачнікаў XX стагоддзя. Ён адносіцца да ліку пісьменнікаў (як і Гогаль, Тургенеў), радкі якіх гэтак жа меладычнасць, як паэзія. Яго сказы сапраўды можна чытаць, атрымліваючы асалоду ад. Асаблівая непаўторная творчая манера, збытная дыялектамі уральскага краю і арганічна звязаная з мясцовым фальклорам, шырока выкарыстоўвае гутарковыя абароты. Няпростай жыццёвы і творчы шлях прывёў Бажова да стварэння літаратурнай жамчужыны толькі на шасьцідзесятым годзе жыцця. Класіку, закаханаму ў старадаўнія паданні уральскіх горнорабочих, удалося здзейсніць цуд: акумуляваўшы велізарны пласт вусных легенд, гісторый, паданняў, сплесці з іх новы народны эпас. Так з'явіліся казкі Бажова «Малахітавая шкатулка».

Павел Пятровіч па-свойму ўспрымае прыроду роднай зямлі. Для яго лясы - гэта малахіт і смарагд, горны крышталь - гэта горнае возера, Рубінавым колерам адлівае восеньская рабіна. Галоўныя героі уральскіх казак Бажова - майстравыя людзі, старацеляў, якія шукаюць у нетрах багатага краю сваё шчасце. Зборнік сваіх твораў Павел Пятровіч назваў «Малахітавая шкатулка». Кароткі змест шматлікіх аўтарскіх тэкстаў - апусканне чытача ў фальклорны свет Урала.

У самым першым сказе - «Меднай горы Гаспадыня», а таксама ў последующх «Каменная кветка», «Каменная галінка», «Малахітавая шкатулка» з'яўляецца найбольш самабытны персанаж вялікага казачніка - Гаспадыня Меднай горы. Дапамагла «каменная дзеўка», як яна сябе называла, майстру Сцяпану выкупіць на волю сваю сям'ю. Ўдачу прыносіць сустрэча з ёй добрым людзям, але шчасця не дадае. Сцяпан памірае. Яго сын Митюнька, які перавысіў майстэрства бацькі, вырабляе з каменя галінку агрэста. Сама сталая захавальніцай нетраў, Таня, дачка Сцяпана, - галоўная гераіня сказу «Малахітавая шкатулка». Кароткі змест яго - у гонару і прыгажосці простай дзяўчыны, зацямніў не без дапамогі Гаспадыні Меднай горы саму царыцу. Толькі самым годным дапамагае чараўніца. Ключом жа да казачных падземным багаццяў служаць працавітасць, добрае сэрца, любоў да сваёй зямлі. Якая яна на выгляд? Дзяўчына ладная, невысокая, рухомая, як ртуць, адрозніваецца тым, што каса шчыльна да спіны прыціснутая, ды сукенка асаблівую - з шаўковага далікатнага малахіту. У косах - ўплецены дзівосныя стужкі, - не тое чырвоныя, не тое - зялёныя. Калі рухаецца Гаспадыня Меднай Горы, звон даносіцца ад гэтых стужак, калі заплача, слёзы смарагдамі застываюць. У яе уладаннях пад зямлёй растуць каменныя дрэвы, шуміць каменная трава, нават без сонца - светла, як у адвячоркавай пару. Яна строгая з людзьмі. Ім не належыць пераступаць яе забароны. Вось некаторыя з іх. Лепш памаўчаць чалавечым жанчынам апускацца ў шахту. Майстрам жа, якім яна апякуецца, ня варта ажаніцца.

Пра ўральскім золаце асабліва апавядае зборнік казак «Малахітавая шкатулка». Кароткі змест сказу «Про вялікага Полозов» аб казачнай рэптыліі, якая прыйшла ў абліччы чалавека на дапамогу купай знішчэлага дзецям горнага майстра. Адарыў ён сямейства скарбам. Але магутны змей не трывае, каб старацеляў займаліся махлярствам, падманам, крыўдзілі іншых людзей. Таму адвадзіць ён ад золата недастойных. Сустракалі людзі і яго дачка - прыгажуню з залатым касой у дзесяць сажняў. Апусціць яна сваю касу ў раку - агнём гарыць-свеціцца яе вада, глядзець балюча, хочацца погляд адвесці.

Залатыя жылы, якія выходзяць на паверхню, засцерагае маленечкая казачная дзяўчынка з рыжай касой, велічынёй з ляльку, апранутая ў голубенькая сарафаніку, якая трымала ў руцэ блакітны хустачку - агнявуха-вяртуха. Аднайменны сказ Бажова апавядае пра тое, што з'яўляецца яна раптам пасярод полымя вогнішча ці ж з дыму, танцуючы, пачынае кружыцца, павялічваючыся да нармальнага росту дзяўчынкі. Калі з'явіцца дзе - шукай там золата, абавязкова знойдзецца, праўда трохі. Але калі паблізу далёка закугакала пугач - прапала праца, знікне скарб.

Надзел захоўваць скарбы выпаў дзяўчыне-бабцы Синюшке, заўсёды старой, заўсёды малады, іншаму ўнікальнаму персанажу зборніка «Малахітавая шкатулка». Кароткі змест сказу «Синюшкин калодзеж» - пра тое, як адарыла яна самародкамі сумленнага і працавітага хлопца Іллю. А прагны чалавек атрымае толькі ілюзію: прынясе за пазухай дадому скарб, як бачыць - а ад яго толькі туман балотны застаўся.

Асаблівы казачны фальклорны свет Бажова набыў яму славу класіка рускай літаратуры. Імя пісьменніка ўвекавечана не толькі ў літаратуры. У Маскве ёсць дзіўны сквер, названы імем Паўла Пятровіча Бажова, са скульптурамі персанажаў «малахітавая шкатулкі». На Урале: у Екацярынбургу і Сысерть - ўзведзены помнікі. Для многіх людзей яго «Малахітавая шкатулка» стала адной з самых любімых кніг.

Similar articles

 

 

 

 

Trending Now

 

 

 

 

Newest

Copyright © 2018 be.birmiss.com. Theme powered by WordPress.