Чмо: што такое чмо і адкуль узялося гэтае слова?

Акрамя таго што руская мова вялікі і магутны, ён таксама багаты на разнастайныя нецэнзурныя і слэнгавыя выразы. Можна колькі заўгодна спрачацца пра дапушчальнасць лаянцы або поўным бескультур'е гэтай з'явы, аднак з лінгвістычнай пункту гледжання вулічнае арго - гэта цудоўнае люстэрка грамадства. Напрыклад, практычна запар ды побач можна пачуць слоўца «чмо». Што такое чмо, хто такі чмошнікамі і ці з'яўляецца гэтае слова абразай?

Што абвяшчаюць слоўнікі

Тлумачальныя слоўнікі розных аўтараў сыходзяцца ў галоўным: «чмо» - гэта абраза. Гэтым словам называюць чалавека неахайнага, няёмкага, няўдачлівага, дурнога, які апусціўся. Магчыма, хтосьці лічыць, што канстатацыя факту не з'яўляецца абразай, але складана знайсці чалавека, які будзе рада, пачуўшы ў свой адрас: «Гэй ты, чмо!» Што такое гэта загадкавае "чмо" і адкуль яно наогул ўзялося? На гэты конт ёсць некалькі меркаванняў.

Слоўнік Даля на пытанне пра тое, што значыць "чмо», адсылае нас да слова «чмарить» ( "Чмыр") - гібець у галечы, бедаваць, чэзнуць. Калі прымаць гэтую версію, то «чмо» з'яўляецца вытворным слэнгавым назоўнікам, якія адбыліся ад дзеяслова «чмарить». Паралельна ў вулічным арго існуе такое паняцце, як «зачморить» - "загнаць, апусціць маральна", гэта значыць ператварыць чалавека ў чмо.

вайсковая версія

Прыхільнікі армейскай версіі сцвярджаюць, што "чмо" - гэта намінальнае слова, тое, што адбылося ад абрэвіятуры чмо - Часткі Матэрыяльнага Забеспячэння. Прыпісваецца з'яўленне гэтага слова часах Вялікай Айчыннай вайны, калі героі, якія ваявалі на перадавой, выказвалі сваё законнае пагарду так званым тылавым пацукам. Часткі матэрыяльнага забеспячэння на парадак радзей траплялі пад абстрэлы, у атаку не ішлі - іх функцыяй было, уласна, матэрыяльнае забеспячэнне. Салдаты з перадавой меркавалі, што хто не з імі, той тылавая пацук, і чмо ператварылася ў чмо. Што такое выжыў і нават не паранены радавы з забеспячэнцаў? Вядома ж, чмо.

Франтавым жа остроумцам прыпісваюць і іншую расшыфроўку абрэвіятуры чмо - "чудят, мудят, падманваюць" (нецэнзурная варыянт слова). Нічога новага да вызначэння гэта не дадае, але тлумачыць ступень абурэння.

габрэйская версія

Па сутнасці, гэта міжнародная версія. Нечытэльнае вызначэнне на ідыш, якое гучыць як «шмок», перавандравала ў амерыканскі англійская і трансфармавалася ў «шмо». Гэты амерыканскі идишизм паспяхова міграваў на тэрыторыю СССР, як мяркуецца, - у Адэсу. Менавіта там трансфармацыя завяршылася, і ў адэскіх падваротнях загучала новае ёмістае слоўца - "чмо". Што такое для трапнага слоўца немалы геаграфічны крук у палову зямнога шара? Дробязі. А ўжо пасля гэтага кароткае трёхбуквенное слова разраслося да больш выразнага «чмошнікамі». У пэўным сэнсе гэта гучыць яшчэ крыўдней, такое заканчэнне нібы падкрэслівае дадатковую порцыю пагарды.

вытворныя абрэвіятуры

Паколькі мова - гэта матэрыя гнуткая і бесперапынна эвалюцыянуюць, то версіі пра паходжанне слова пладзіліся і памнажаліся. Перарастанне ў абрэвіятуру было непазбежна. Калі ў армейскай версіі абрэвіятура мутаваць да звычайнага слова, то зваротны працэс не стаў чымсьці больш складаным, затое стаў надзвычай цікавым.

Што адкажуць, калі цяпер спытаць мінакоў на вуліцы, што значыць "чмо»? Пераважная большасць адкажа, што гэта "Чалавек Маральна Апушчаны". Дадзенае вызначэнне ўжо родам з крымінальнага свету, прычым варта звярнуць увагу - ня апусціўся (сам, па ўласнай волі і слабасці), а апушчаны (кімсьці моцным, якія маюць права).

Далей людзі пачынаюць практыкавацца ў досціпе. Вось варыянты:

• Чалавек Маскоўскай Вобласці;
• Чэмпіён Маскоўскай Вобласці;
• Чалавек Матэрыяльна Забяспечаны;
• Чалавек Маральна абцяжараных;
• Чалавек Маральна акультуранага;
• Чыноўнік Маментальна нахабных;
• Чалавек які замінае Таварыству і гэтак далей.

Якое месца ў лексіконе займае слова «чмо»

Узнікае цалкам законнае пытанне аб тым, ці дарэчы ўжыванне слова «чмо» у зносінах? Калі ўлічыць, што гэта слэнгавую выраз, а ў культурных колах слэнг па змаўчанні лічыцца нон грата, то выснова просты - не варта злоўжываць словам «чмо». Значэнне дадзенага вызначэння ляжыць у ўніжальнай і пагардлівай плоскасці, таму ў шэрагу выпадкаў гэта так жа непрымальна, як і нецэнзурная лексіка.

Аднак калі ў дзелавым і афіцыйным зносінах відавочна не варта ўзнагароджваць кагосьці сумніўным тытулам чмошнікамі, то ў паўсядзённым прамовы гэтае слова выкарыстоўваецца вельмі шырока. «Чмо» да такой ступені шчыльна ўвайшло ў агульнапрыняты лексікон, што паспяхова лічыцца заменнікам цяжэйшых лаянак, а паколькі даказаць яго нецэнзурную афарбоўку практычна немагчыма, то крыўдны сэнс паступова раствараецца ў штодзённым патоку бытавой грубасці.

У даверным зносінах бывае дапушчальна назваць чмом непрыемнага чалавека або абгарнуць ўсё ў жарт. Вялікае значэнне тут мае інтанацыя, з якой было кінута слова, а таксама якая суправаджае міміка. Эмацыйная афарбоўка можа калі не кардынальна, то прыкметна мяняць танальнасць. Аднак у віртуальным зносінах, калі інтанацыі прыходзіцца адгадваць і інтэрпрэтаваць у меру сіл і магчымасцяў, значэнне застаецца грэблівым з відавочным імкненнем абразіць суразмоўцу.